merhaba sözlüğün yazma ve okumaya aşık, aydın insanları. bugün, izlediğimiz tüm filmlerin, okuduğumuz romanların ana teması olan, senaryo yazma rehberi'ni adım adım inceleyeceğiz..
öncelikle, bir hikaye senaryo ve roman yazabilmek için, elimizde bir şablon olması gerekiyor. bu şablonun yerlerine hayal gücümüzdeki tasarımları yazarak bir senaryo ortaya çıkarıyoruz.. peki neye göre?
ben bugün size kompleks bir film olan yüzüklerin efendisi/hobbit serisi ile ilkokulda öğrendiğimiz en basit kırmızı başlıklı kız hikayesini karşılaştıracağım. önce teorik bilgilerini verdikten sonra, olayları ve kahramanları şablonda yerine oturtacağız ve bu sayede hiçbir şeyin aslında rastgele olmadığını anlamış olacağız.
1. bölüm karakter oluşturma
bir senaryo yazarken, ilk olarak bir ana karakter oluşturmamız gerekir. bu tek bir kişi olmayabilir, kompleks senaryolarda birden çok kişiler aileler, çift karakterli insanlar hayvanlar hayali kişiler olabilir. olaylar hep bu ana karakterlerin başından geçecektir. ana karakterimizin/karakterlerimizin öncelikle yaşı cinsiyeti mesleğini nerede oturduğunu belirliyoruz. ve kesinlikle karakterimizin bir eksikliğini zayıf yönünü, yapamadığı korktuğu eksik tarafını da yazıyoruz. bu sayede hikayemizi daha kompleks ve zihinde canlandırabilir bir şekle sokuyoruz..
unutmayalım ne kadar çok detay ve özellik o kadar inandırıcı ve sürükleyici bir hikaye demektir. burada tek dikkat edilecek şey, karakterin bir eksik özelliğini de kesinlikle belirtmemiz gerekir..
2. bölüm zaman ve mekan oluşturma
karakterimizin özelliklerini belirledikten sonra ikinci bölüm olarak bu kişinin hangi çağda ve hangi zamanda tam olarak nerede yaşadığını yazıyoruz. yaşadığı bölgenin özelliklerini mutlaka detaylandırarak yazmamız gerekiyor ki, okuyucu ana karakter ile mekan arasında bir bütünlük kursun. okuyucu ana karakter ile yaşadığı bölgenin arasında bir bağ kuramazsa hikaye eksik kalır. anlam bütünlüğü kaybolur,
3. bölüm hayat amacı, gaye ve başarmak istediği şey
üçüncü bölümde ise hayattaki amacını yazıyoruz. ne yapmaya çalıştığını, ne olmak istediğini gayesini belirliyoruz. yalnız burada, hikayenin okuyucuyu beklenmedik yönlerden çok fazla vurmamak gerekir. okuyucunun ana karakter tarafını tutması için, karakterin hayattaki amacı stabil olmalıdır. stabil bir amaç her zaman okuyucunun gözünde güven sağlar, ayrıca hikayenin ilerleyen dönemlerinde gelişecek olaylar için mükemmel bir bağdır.
4. bölüm bu amacı yapmaktaki engel zorluk
karakterimizin artık adı, hangi çağda yaşadığı ne yapmak istediğini belirttik. 1. bölüme geri dönelim, karakterimiz için bir eksik nokta belirtmiştik. işte bu eksik nokta karakterimizin hayattaki bu amacını gerçekleştirmesinde bir engeldir. bunlar düşmanlar olabilir, veya ana karakterimizin de peşinde olduğu hayat amacını isteyen başka bir rakip olabilir. bu engel onun hayattaki bu büyük amacı için yolundaki en büyük taştır. bu taşı kaldıracak olan, da akıl hocası dediğimiz ana karakterimizin tam zıddı kişidir.
5. bölüm akıl hocası ve yardımcı karakterin özellikleri
ana karakterimizin hayattaki bu büyük eksikliğini, hikayeyi kompleks hale getirmek adına akıl hocası veya yönlendiren kişi dediğimiz sorunu problemi çözecek kişi veya kişiler vardır. bu yardımcı karakterler, her zaman bir insan olmayabilir. yazar bu karakterin eksikliğini, başından geçecek bir olay ile de değiştirebilir. önemli olan şey, bu amacı gerçekleştirmedeki karakter eksikliğinin bir şekilde giderilmesidir. bu karakterler, ana karakterimize destek veren kişilerdir.
6. bölüm hikayenin olumlu veya olumsuz sonu
artık karakterimiz, akıl hocasından ve dostlarından destek alarak amacını gerçekleştirmeye yönelik bir dizi maceraya çıkacaktır. bu maceraya çıkma ''güvenli bölge'' dediğimiz ana karakterin evinden yurdundan güvendiği kapandığı alandan dışarı çıkması ile gerçekleşir. ana karaktere bu maceraları yaşatırken, mutlaka güvenli bölgesinden veya güvenli bölge dediğimiz düşüncesinden dışarı çıkarmamız gerekir. çünkü güvenli bölgede yaşayan insanların hayatları rutindir. rutin hayatlarda macera yaşanmaz ve inandırıcı olmaz. karakter, güvenli bölgesinden dışarı çıkacak ki, hiç bilmediği bir dünyada hem yazar çevreyi süsleyebilsin hem de karakter maceraları yaşayabilsin. insanın macerası sokağa adım attığında başlar. evde hiç kimsenin başına hiçbir şey gelmez. bu güvenli bölgeden dışarı çıktıktan sonra kahramanımızın başına birtakım olaylar gelir. bu yan ve yardımcı olaylar ile başına gelen bir dizi olaylar bütünü kişi güvenli bölgesinden dışarı çıktıkça artar. rutinin dışında çıkılırsa yeni birşeyer olur. işte burada yazarın hayal gücü devreye girer, kahraman güvenli bölgesinden uzaklaştığı sürece bu maceraların da dozu arttırılabilir. sürekli yeni engellerle, iyi yardımcı roller, kötü engellerle karşılaşabilir. ve sonunda bu engeller aşılır ve kahramanımız amacına ulaşmış olur..
şimdi gelin kırmızı başlıklı kız ile yüzüklerin efendisini karşılaştıralım.
kahramanlarımız: kırmızı başlıklı kız, frodo baggins
kırmızı başlıklı kızın kişilik özellikleri: saf temiz ürkek günlük rutinini her gün geçtiği orman yolunda hiçbir sorun olmadan babaannesine yemek götürmektedir. tek eksikliği biraz saf ve temiz olmasıdır.
frodo baggins kişilik özellikleri: şair bölgesinde yaşayan temiz mi temiz bir kişidir, yaşadığı bölgede suç bile yoktur. ekip biçer sürekli. onun eksikliği ise cesaretsiz ve korkak ve sıradan biri olmasıdır.
hayatlarındaki amaçları: suça karışmadan kötülük görmeden iyi bir insan olarak günlük rutinlerine devam etmek.
günlük rutinin kırıldığı an: kırmızı başlıklı kız, bir gün bilmediği bir orman yoluna sapar. her gün yürüdüğü yoldan başka bir yola girer. güvenli alanından dışarı çıkar. frodo baggins bir gün bir yüzük bulur. ve bu yüzüğü sürekli korkarak saklar. ta ki onun karakter olarak tam zıddı, cesur ve gözü kara gandalf onun kapısını çalıp bir serüvene davet edene kadar. güvenli noktasından dışarı çıkmaya zorlayana kadar.
düşmanlar / akıl hocaları yardımcı karakterler
yüzüklerin efendisi daha kompleks olduğundan birden çok düşman barındırıyor içinde, orglar, goblinler ve diğer yaratıklar. aslında herkes aynı gayenin peşinde yüzüğe sahip olmak. kırmızı başlıklı kızda ise, düşmanlar kurttur. zayıf yön olarak kırmızı başlıklı kızın saflığından yararlanır. onu ormana çeker. ancak ormancı gelir ve kurdu öldürür, kırmızı başlıklı kızı kurtarır. bu çocuklar için basit bir hikayedir. yüzüklerin efendisinde ise, frodonun tam zıddı gandalf akıl hocalığı yapar. elfler ve cüceler ormancı gibi yardımcı karakterlerdir. ormancı sayesinde kırmızı başlıklı kızın kurtulması gibi, elfler ve cüceler sayesinde de frodo kurtulur...
burada kompleks karakter oluştururken, kullanacağımız bazı parametreler vardır mesela. çok zeki, çok akıllı bir karakterin sosyalliği her zaman düşüktür. arkadaşı dostu çok azdır. çok korkak bir karakterin yönlendirdiği çok insan vardır, bu yüzden, daha sosyaldir. fazla cesur olan bir karakter daha yalnızdır. gibi gibi gibi türetilebilir....
aslında izlediğimiz her şeyin temeli budur. türk sineması, yabancı sinemalar, romanlar hikayeler masallar vs vs. bunları kaliteli yapan şey, ustaca planlanmış, ve bu küçük detayları iyi bilen yazarların biraz hayal gücünü kullanarak konuları çeşitlendirmesi, seyirciyi okuyucuyu ters köşe etmeyi ve özellikle mizahı iyi bilmesinden kaynaklanır.. okuduğumuz her şey parçaladığımızda birbirinin aynısıdır..
umarım siz sözlük yazarlarından da, bu kurallara uyarak güzel hikayeler oluşturursunuz, hep birlikte okuruz..
okuyup bana sabrettiğiniz için teşekkürler...
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?